اسامی ماه ها به هورامی
|
فارسی |
سۆرانی |
هه‌ورامی |
|
فروردین |
خاکه‌لێوه |
نه‌ورۆز |
|
اردیبهشت |
گوڵان |
پاژه‌ره‌ژ |
|
خرداد |
جۆزه‌ردان |
چێڵکڕ |
|
تیر |
پووشپه‌ڕ |
کۆپڕ |
|
مرداد |
گه‌لاوێژ |
گه‌لاوێژ |
|
شهریور |
خه‌رمانان |
ئاوه‌وه‌ره |
|
مهر |
ره‌زبه‌ر |
ترازیێ |
|
آبان |
خه‌زه‌ڵوه‌ر |
گه‌ڵاخه‌زان |
|
آذر |
سه‌رماوه‌ز |
که‌ڵه‌هه‌رز |
|
دی |
به‌فرانبار |
ئارگا |
|
بهمن |
رێبه‌ندان |
رابڕان |
|
اسفند |
ره‌شه‌مه |
سیاوکام |
به‌یانیه‌و جه‌مێو جه قه‌ڵه‌م به‌ده‌سا و لاینگیراو هۆرامانی
به‌یانیه‌و جه‌مێو جه قه‌ڵه‌م به‌ده‌سا و لاینگیراو هۆرامانی جه‌باره‌و رێکوزیاو پارێزه‌راو زوانی هۆرامی
هۆرده‌ستا، ڕۆشنویرا، ئینسانه فه‌رهه‌نگ دۆسه‌کا
مه‌ردموو مه‌حالوو هۆرامانی
به سه‌ربه‌رزی و شادیه‌وه هاگادارێ بیه‌یمێوه که بڕێو جه هامویره‌کاما په‌ی ئاودارای ڕێخه‌کاو زوانی هۆرامی و لابه‌رده‌ی وه‌رپه‌نگه‌کا، ئه‌نه‌وه‌‌ئارده‌ی هازه‌و نویسه‌ی و پارێزنای ئه‌ده‌بوو هۆرامانی قۆڵێشا هۆرده‌ینێوه و ((رێکوزیاو پارێزه‌راو زوانی هۆرامی))شا نیانه‌ره. دیارا ئینه هه‌نگامێوه به‌رزه و شکۆداره‌نه په‌ی ئه‌وه‌ژیوای و ئه‌وه‌ته‌نای فه‌رهه‌نگ و ئه‌ده‌بوو هۆرامانی؛ به تایبه‌ت جه دنیا په‌ڕ تاف و شه‌پۆله‌که‌و ئارۆیه‌نه که به هۆڕوموو تێکنۆلۆژی و یاردی سیاسه‌تی، زوان و فه‌رهه‌نگه که‌مینه‌کا که‌وتێنێنه گێجاوه‌و ئه‌وه‌تاویای. گرد ئه‌ندیشه و زوانێوی به‌شه‌ری مشیوم پارێزیۆ. ئێمه به پاو زانست و مێعیار یا پیمانێ زوانشناسیێ، به‌یاننامه‌کاو حقۆقوو به‌شه‌ری و بنه‌ماکاو دیمۆکراسی، باوه‌ڕما هه‌ن که: هۆرامی زوانیوی وێپا و سه‌ربه‌وێن و پیسه‌و هه‌ر زوانێوی ئیژاو هۆرگێرته‌ی، ئه‌وه‌ته‌نای و گه‌شه‌دایا. ئی زوانه نه ته‌نیا جه ئێران و کوردستانه‌نه به‌ڵکوو لاو سازمانوو عێلمی- فه‌رهه‌نگی مێلله‌ته یۆوه‌بیه‌کاوه (یۆنسکۆ) به عێنوانوو زوانێوی زیننه و به‌شێو جه میراسوو مه‌عنه‌وی به‌شه‌ری ئه‌ژناسیان. پی بۆنه‌وه ئێمه‌یچ پێسه‌و جه‌مێو جه قه‌ڵه‌م به‌ده‌سا و لاینگیراو فه‌رهه‌نگ و ئه‌ده‌بوو مه‌حاڵوو هۆرامانی ئه‌وپه‌ڕوو سپاس و ده‌س وه‌شیما هه‌ن په‌ی ده‌سته‌و پارێزه‌راو زوانی هۆرامی و وێما به به‌شدار و پاڵپشتوو ئی هه‌رمانێ مزانمێ.
بورهان ئه‌خته‌ر (بورهان هۆرامی). مه‌ریوان
سوبحان ئه‌مینی. مه‌ریوان
کوورش ئه‌مینی نۆتشه. مه‌ریوان
ئۆمید حه‌بیبی. نۆتشه
هه‌ڵاڵه حه‌لیمی. مه‌ریوان
داریۆش ره‌حمانی. مه‌ریوان
فاتێح ره‌حیمی. مه‌ریوان
کامیل سه‌فه‌ریان. مه‌ریوان
سه‌رکه‌وت عه‌زیزی (نه‌به‌ز). مه‌ریوان
محه‌مه‌د مسته‌فازاده. مه‌ریوان
24/12/1389 ڕۆجیاری
6/03/2011 میلادی
اورامان؛ روستای پلکانی کردستان
چوار چێوێ...
هه‌میشه ویرمانه بۆ چوار چێوێ هه‌نێ که مه‌تاومێ دیسان گێڵنمێشاوه:
ته‌وه‌نی .......... دمای فڕه‌دایش!
قسێ .......... دمای که‌رده‌یش!
ئاژه* .......... دمای ته‌مامیایش!
کات .......... دمای ویه‌رده‌یش!
*ئاژه: موقعیت، وضعیت
گره‌وای...
کاتێ گره‌وانێ واتشا زاوڵه‌نی!
کاتێ خوانێ واتشا شێته‌نی!
کاتێ گالته‌م که‌رد واتشا قۆرس به!
کاتێ قۆرس بێنا واتشا کزه‌نی!
کاتێ قسێم که‌ردێ واتشا فره دوی!
کاتێ قسێم نه‌که‌ردێ واتشا عاشقه‌نی!
به‌ڵام گره‌وای گه‌هاز زوانوو زگاری (بێ هێزی) بۆ، گه‌هاز فره زاوڵانه بۆ، گه‌هاز وێو نه‌گرته‌ی بۆ،
به‌ڵام هه‌ر کاتێ کپێم ته‌ڕێ با،
زانوو نه زگاره‌نا، نه زاوڵه. زانوو په‌ڕ جه «هه‌ست»ینا!
تاریفوو خوای...
تاته‌م ماچۆ کتێب!
ئه‌دام ماچۆ دۆعا!
به‌ڵام من خاس زانوو
که زه‌ریف ته‌رین تاریفوو خوای
ته‌نیا تاوی جه زوانوو «گۆڵ»ینه بژنه‌وی!
هه‌ورامان
وه هه‌وراماندا وه هه‌وراماندا | ئه‌ی دڵ سه‌فه‌ر که‌ر وه هه‌وراماندا |
خسووس نه فه‌سڵی نه‌و وه‌هاراندا | سه‌ر شاخ سه‌ر که‌مه‌ر سه‌ر کۆساراندا |
اورامان، سرزمین سنگ صبور
اورامان زیبا و کم نظیر با دره های با صفا و سرسبز با چشمه‌ها و باغ‌های زیبا. اورامان در امتداد دو استان کردستان و کرمانشاه ایران و استان سلیمانیه عراق که نظاره گر خانه های پلکانی سنگی با پنجره های آبی رنگ ساخته شده، واقع است.
ادامه مطلب ...سه‌باره‌ت به فه‌سڵوو پاییزی
|
پاییزه‌ن ماچی جه‌ژنی دڵداره‌ن |
دڵ به‌سته‌ن ماچی چه‌می خۆماره‌ن |
|
ده‌نگی ژه‌ره‌ژان نه‌غمه‌ی قه‌ناری |
نه سه‌ردوو نه گه‌رم هه‌وای وه‌هاری |
|
چنار مه‌واچی باڵای دڵداره‌ن |
زه‌رده‌ن زه‌رد بیه‌ن ماچی بێ یاره‌ن |
|
گا هۆر مه‌گێرۆ چه‌ماو ڕۆجیاری |
گا هه‌وره گرمه پێسه‌و وه‌هاری |
|
گه‌رچی پاییزه‌ن ڕه‌نگش ماته‌مه‌ن |
ئارامبه‌خش دڵ ئه‌سیری خه‌مه‌ن |
|
ئه‌گه‌ر ناوێنی چا گرد ئاساره |
ده‌ستی حکمه‌تی ئا وه‌ش نیگاره |
سه‌باره‌ت به فه‌سڵوو پاییزی
|
سمۆره لوا لا پاییزی |
واتش وه‌زیت ته‌کنێ هیزی |
|
واتش به‌س به‌شوو تۆ هه‌نێ |
تۆکڵشا به‌ره پێ خه‌نێ |
|
شاره‌شاوه په‌ێ زمسانی |
که‌ره شۆکرانه‌و خوا گیانی |
|
پاییزی وات په‌ێم شارته‌نیۆ |
هه‌تا گێڵی پێ تۆ هه‌نیۆ |
|
خاس گێڵه پاشارۆ که‌ره |
جا زمسانێ تێر تێر وه‌ره |